Cesarskie cięcie (potocznie zwane cesarką) - zabieg chirurgiczny, który ma na celu wydobycie dziecka poprzez rozcięcie powłok brzusznych oraz macicy. ten zabieg wykonuje się pod wpływem znieczulenia ( zewnątrzoponowego lub podpajęczynówkowego). W nagłych sytuacjach stosuje się znieczulenie ogólne.
ZALETY CESARSKIEGO CIĘCIA:
- uniknięcie bólu i męczącego porodu;
- w przypadku dużego dziecka jest sporym obciążeniem dla matki i dziecka;
- jest alternatywą w przypadku zagrożenia zdrowia i życia;
- uniknięcie nacięcia krocza;
- poród można zaplanować.
WADY CESARSKIEGO CIĘCIA:
- jest operacją, w której mogą pojawić się powikłania np.: zakażenie rany;
- blizna na macicy może być utrudnieniem przy następnej ciąży;
- połóg trwa o wiele dłużej;
- dzieci, które nie przeciskały się przez kanał rodny, jak to w przypadku porodu siłami natury, mogą mieć problemy z układem oddechowym.
JAK PRZYGOTOWAĆ SIĘ DO PORODU?
Przygotowania zaczynają się już tak naprawdę od momentu zajścia w ciążę.
- trzeba wybrać lekarza ginekologa, który poprowadzi Twoją ciążę;
- trzeba regularnie odwiedzać lekarza i trzymać się skrupulatnie jego wskazówek;
- powinno się uczęszczać na zajęcia do szkoły rodzenia, aby oswoić się z myślą o porodzie i nabyć doświadczenia w pielęgnacji i opiece noworodka;
- trzeba wybrać szpital ,w którym odbędzie się poród i porozmawiać z położną na temat rzeczy niezbędnych dla Ciebie i dziecka podczas pobytu w tej placówce zdrowotnej. Warto zapytać położną o kwestię lewatywy. Jeśli szpital jej nie przeprowadzi będziesz musiała ją wykonać w domu;
- przed planowanym terminem rozwiązania wydepiluj swoje miejsca intymne lub poproś partnera o pomoc w wykonaniu tej czynności;
- należy czytać poradniki dla przyszłych rodziców lub wyszukać w internecie informacji, dotyczących pielęgnacji noworodków i przebiegu porodu;
- w przypadku, gdy przyszła mama zdecydowała się na cesarkę nie powinna jeść ani pić na 6 godzin przed planowanym porodem. Stwierdzono, że poród ten przebiega sprawniej, jeśli ciężarna jest na czczo lub po lewatywie.
KIEDY LEKARZ SAM DECYDUJE O PRZEPROWADZENIU CESARSKIEGO CIĘCIA?
- gdy spada tętno dziecka;
- gdy istnieją zmiany chorobotwórcze narządu rodnego;
- gdy ciśnienie tętnicze przyszłej mamy wciąż rośnie;
- gdy mamy do czynienia z tzw. łożyskiem przodującym ( niewłaściwe umiejscowienie się łożyska i zasłania ujście szyjki macicy);
- gdy pomimo odpowiedniego rozwarcia główka nie kieruje się w stronę miednicy;
- gdy odeszły wody płodowe, a skurcze pomimo podanych leków wciąż się nie pojawiają;
- gdy kobieta rodząca cierpi na wadę wzroku;
- gdy kobieta cierpi na dysplazję bioder;
- gdy mamy do czynienia z zatruciem ciążowym ( świadczą o tym zielone wody płodowe);
- gdy ciąża od początku była zagrożona.
OZNAKI ZBLIŻAJĄCEGO SIĘ PORODU:
- skurcze - są regularne, nasilają się.
Czasami można je pomylić z innymi skurczami, ale spróbuj wtedy zmienić pozycję, jeżeli nie ustąpią, należy uważnie zacząć się wsłuchiwać w swoje ciało;
- odejście wód płodowych lub zwanych też owodniowych
W sytuacji, gdy zauważymy odejście wód, które są czyste i mają kolor wody wymieszanej z kilkoma kroplami mleka, to jest to sygnał, że mamy maksymalnie 2 godziny na to, by znaleźć się w szpitalu. Natomiast jeśli wody maja inną barwę, a zwłaszcza są zielone (co może oznaczać zatrucie ciążowe i w konsekwencji zamartwicą płodu), wtedy niezwłocznie musimy jechać do szpitala, nawet jeśli skurcze są słabe, bądź nie pojawiły się jeszcze. Wtedy przyszła mama zostaje przyjęta na oddział porodowy i tam czeka na czynność skurczową. Zdarza się, że skurcze nie pojawiają się tak szybko i wtedy rodząca otrzymuje kroplówkę z oksytocyną na wywołanie akcji porodowej. Pamiętajmy, że dziecko ma ok. 20 godzin od chwili odpłynięcia wód na przywitanie świata.
- odejście czopa śluzowego, który zamyka wejście do jamy macicy. Można przyjąć, że jest to twór o galaretowatej konsystencji i barwie lekko krwistej. Najczęściej odchodzi on w całości na kilkanaście godzin przed porodem, ale czasem nawet kilka dni wcześniej.
ZNIECZULENIE PRZY PORODZIE PRZEZ CESARSKIE CIĘCIE
- ZNIECZULENIE ZEWNĄTRZOPONOWE - jest to z pewnością najczęściej stosowany typ znieczulenia. Jego zadaniem jest blokowanie bodźców, które zwykle wysyła macica do mózgu, co powoduje wyciszenie stresu w kobiecie rodzącej. Zdarza się, że znieczulenie to pomaga poprawić stan dziecka, kiedy akcje porodowe są zaburzone. Jego dodatkowym atutem jest przyspieszenie rozwarcia szyjki macicy. Zazwyczaj znieczulenie zewnątrzoponowe stosuje się na prośbę przyszłej mamy, ale bywają przypadki, że lekarz sam zaleci jego zastosowanie. Najczęściej jest proponowane przez lekarza przy padaczce, astmie, czy nadciśnieniu tętniczym. Znieczulenie to jak każdy medykament posiada swoje przeciwwskazania do zastosowania np.: zaburzenia krzepnięcia krwi, stany zapalne okolicy lędźwiowej oraz zakażenie ogólne. Warto wspomnieć, że przed porodem pod znieczuleniem należy zgłosić anestezjologowi fakt posiadania tatuażu w okolicy krzyżowej. Znieczulenie zewnątrzoponowe jest stosowane tylko w odpowiedniej dawce, uzależnionej od wagi kobiety rodzącej.
- ZNIECZULENIE PODPAJĘCZYNÓWKOWE - stosowane również w przypadku cesarskiego cięcia.
Jest zbliżone działaniem do znieczulenia zewnątrzoponowego, ale lek wprowadza
się pod tzw. oponę pajęczą. Zabieg obniża ból niemalże do zera, a przy tym
pozwala zachować naszą świadomość w momencie przyjścia na świat malucha
ZNIECZULENIE OGÓLNE -
które polega na całkowitym wyłączeniu świadomości rodzącej. Zostaje ono podane
dożylnie, przy stosowaniu intubacji ( wprowadzenie do tchawicy rurki
pozwalającej na kontynuację oddechu tzw. oddechem zastępczym) lub też za pomocą maski tlenowej, nakładanej na twarz. Głównym i
największym mankamentem tego znieczulenia jest opóźnione spotkanie mamy z
dzidziusiem oraz pozbawienie jej karmienia własnym mlekiem na kilka lub kilkanaście
godzin.
JAKIE SĄ PRZECIWWSKAZANIA DO ZASTOSOWANIA TZW. CESARKI?
Wiążą się one raczej z przeciwwskazaniami do znieczulenia np.: zaburzenia krzepnięcia krwi, stany zapalne okolicy krzyżowej, czy zakażenie ogólne.
CESARSKIE CIĘCIE KROK PO KROKU
Jak wcześniej wspomnieliśmy, jeśli przyszła mama zdecydowała się na tzw. cesarkę, nie powinna ona jeść ani pić na 6 godzin przed zabiegiem. Położna poprosi ciężarną także o przyjęcie czopków glicerynowych, aby dokładnie się wypróżnić. Następnie przyszła mama ma zakładany cewnik na pęcherz i otrzymuje dożylnie leki, które zapobiegają powstawaniu wrzodu stresowego żołądka. W przypadku, gdy kobieta boryka się z żylakami, wówczas na jej nogi są zakładane opaski uciskowe, by uniknąć ewentualnych zakrzepów.
Kolejnym działaniem, jakie jest podjęte to znieczulenie rodzącej. Dawka znieczulenia uwarunkowana jest od wagi przyszłej mamy, dlatego warto znać obecny ciężar swojego ciała. Podanie środków uśmierzających ból polega na wstrzyknięciu leku do tzw. przestrzeni podpajęczynówkowej kanału kręgowego. Kobieta ciężarna proszona jest wtedy o przyjęcie pozycji siedzącej i wypięcia w tył kręgosłupa tak, jak przy robieniu kociego grzbietu. Potrzebne jest raptem kilka sekund, aby ciało w odcinku od pępka w dół zostało znieczulone. Taka metoda pozwala rodzącej zachować pełna świadomość tego, co dzieje się na sali porodowej. Przeprowadzenie znieczulenia nie jest bardzo bolesne, a w jego następstwie można odczuwać drętwienie nóg i rozchodzące się ciepło. Rodząca podczas porodu jedyna rzeczą, jaką może odczuwać to "tępy" dotyk i chłód skalpela.
Zdarzają się sytuacje, gdy jest zastosowane znieczulenie zewnątrzoponowe. Ten krótki zabieg przeprowadza się podobnie, jak w przypadku znieczulenia podpajęczynówkowego, z tym , że lek przeciwbólowy jest wprowadzany do przestrzeni nadoponowej kanału kręgowego. Oczekiwanie na jego skuteczność jest dłuższe (ok.20 minut). Wobec powyższego w sytuacji, gdy decyzja o cesarskim cięciu zapada nagle, wtedy stosuje się znieczulenie podpajęczynówkowe.
Kiedy kobieta ciężarna jest już przygotowana do porodu, na salę operacyjną przychodzi lekarz i upewnia się, czy wszystko jest w porządku. Nie zdziwmy się, jeśli zostaniemy podłączone do aparatury. Wszystko to w trosce o nasze bezpieczeństwo. Gdy anestezjolog stanie przy nas, nam pozostanie jedynie relaks i oczekiwanie na upragnionego maluszka. W celu zaoszczędzenia przyszłej mamie zbędnych wrażeń, zostanie rozłożony tzw. ekran ( kawałek materiału zawieszany na stelażu, mający funkcję parawanu). Wtedy lekarz położnik przechodzi do działania
Przecina on na długość ok. 10-15 centymetrów skórę, powłoki brzuszne i dolny odcinek macicy, a następnie przebijając pęcherz płodowy wyciąga dziecko. Czasami maluch krzyczy witając świat, a czasami po prostu śpi. Po wydobyciu dziecka, lekarz przekazuje go pediatrze lub neonatologowi, w celu zbadania i określenia liczby punktów w skali Apgar. Zdarzają się sytuacje, kiedy po odcięciu pępowiny maluszek jest pokazywany unieruchomionej mamie.
Operacja prawie dobiega końca. Trzeba jeszcze wyciągnąć łożysko wraz z błonami płodowymi tzw. popłód oraz zszyć macicę, powłoki brzuszne (tj. otrzewną, mięśnie, powięź i tkankę podskórną) oraz skórę.
Cesarskie cięcie z reguły trwa ok. 40 minut, choć może być dłuższe, w zależności od zaistniałych potrzeb.
Po zakończeniu operacji szczęśliwa mama zostaje przewieziona na salę poporodową. Czucie zaczyna do niej powoli wracać po kilku godzinach.
W przypadku zastosowania znieczulenia podpajęczynówkowego świeżo upieczona mama musi leżeć przez 12 godzin i w razie potrzeby korzysta z cewnika. Nie może pod żadnym pozorem wstawać, ponieważ świeża rana mogłaby się otworzyć. Pierwszy posiłek może otrzymać po upływie doby od przeprowadzonego zabiegu.
Szczęśliwa mama z dzieckiem powinni zostać w szpitalu przez 5 - 7 dni, co uzależnione jest od ich samopoczucia. Jeśli mama zostanie dłużej w szpitalu, wtedy może na bezpośrednie ściągnięcie szwa zewnętrznego ( wewnętrzne posiadają nici rozpuszczalne) przed opuszczeniem placówki zdrowotnej. Natomiast, gdy wyjdzie nieco wcześniej, powinna zgłosić się na umówiony termin ściągnięcia szwa.
Każda mama w okresie połogu powinna na siebie uważać. Nie można wykonywać zbyt gwałtownych ruchów, dźwigać i ćwiczyć. Poza tym najważniejsza jest higiena gojącej się rany po cesarskim cięciu.
Naturalnym odczuciem będzie zatem odrętwiałe podbrzusze.
WSKAZÓWKA NA PRZYSZŁOŚĆ
W kolejna ciążę można zajść po min. roku, a najlepiej po dwóch latach, wtedy blizna po cięciu ma szansę na prawidłowe zagojenie się.
- odczuwanie bólu i dyskomfortu podczas stosunku ( z tym należy odczekać co najmniej 6 tygodni);
- przewlekłe i obfite krwawienia wraz z dużymi skrzepami ( trzeba to natychmiast skonsultować z lekarzem, ponieważ możliwe, że doszło do krwotoku macicy);
- pojawienie się gorączki;
- odczuwanie bolesnych skurczów, w wyniku obkurczania się macicy;
- występowanie podejrzanej wydzieliny z dróg rodnych o nieprzyjemnym zapachu;
- zaczerwienienie i bolesność piersi oraz popękanie brodawek ( tego również nie należy bagatelizować, może to świadczyć o zapaleniu piersi);
- infekcja rany;
- dłuższe odczuwanie mrowienia w podbrzuszu - wtedy lepiej zgłosić ten fakt lekarzowi. Możliwe, że zaleci stosowanie maści przyśpieszającej gojenie się rany;
- opóźnienie laktacji;
- uwaga na to, by nie moczyć rany, chyba, że lekarz po ściągnięciu szwa udzieli wskazówek;
- przewlekłe bóle brzucha i podbrzusza.
Powikłania pojawiają się bardzo rzadko. Pamiętajmy, by po skończonym okresie połogu zgłosić się na wizytę ginekologiczną. Swoje spostrzeżenia bez wahania przekażmy lekarzowi, a on z pewnością temu zaradzi i dzięki temu będziemy mogły cieszyć się cudownym macierzyństwem.